ABD, hem Ukrayna hem de Rusya'nın Karadeniz'de önerilen ateşkesi desteklediğini açıkladı.
Salı günü yapılan iki açıklamada Beyaz Saray, Kiev ve Moskova'nın "Karadeniz'de güvenli seyrüseferin sağlanması, güç kullanımının ortadan kaldırılması ve ticari gemilerin askeri amaçlarla kullanılmasının önlenmesi konusunda anlaştıklarını" bildirdi.
Bu gelişme, ABD ile iki hasım arasında Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da üç gün süren görüşmelerin ardından geldi.
Orta Doğu ülkesinde, Ukraynalı ve Rus yetkililer arasında doğrudan bir görüşme yapılmadı.
Beyaz Saray'ın yaptığı açıklamalarda, her iki ülkenin de "enerji tesislerine yönelik saldırıların yasaklanması" noktasında "önlemler geliştirebilmek" için anlaştığı doğrulandı.
Trump yönetimi "her iki taraftaki ölümlerin durması gerektiğini" yineledi.
Ukrayna Savunma Bakanı Rustem Umerov, salı günü öğleden sonra Kiev'in Karadeniz konusundaki tutumunu netleştirmek için X'te paylaşım yaptı.
"Ukrayna tarafı, Rusya'nın askeri gemilerinin Karadeniz'in doğu kısmı dışındaki tüm hareketlerinin bu anlaşmanın ruhunun ihlali anlamına geleceğini, Kiev'in ulusal güvenliğine tehdit olarak kabul edileceğini vurgulamaktadır," ifadelerini kullandı.
"Bu durumda Ukrayna meşru müdafaa hakkını tam olarak kullanma hakkına sahip olacaktır," diye ekledi.
Ayrıca salı günkü anlaşmanın önemi konusunda soru işaretleri ortaya çıktı. Rusya, Ukrayna'yı geniş çaplı işgalinin ilk günlerinden bu yana Karadeniz'de hiçbir askeri hakimiyet kuramazken, Romanya koridoru, sivil kargo gemileri için güvenli geçiş sağlıyor.
Ukrayna donanmasına göre, Rusya'nın işgalden önce Karadeniz'de bulunan 80 savaş gemisinden 27'si 2022 başından bu yana hasar gördü ya da yok edildi. Yaklaşık 15 gemi onarımdan geçiyor.
Ateşkesin ne anlama geldiğine dair farklı yorumlar
Trump yönetimi her iki tarafı da 30 günlük sınırlı bir ateşkese razı etmekte zorlandı.
Hem Kiev hem de Moskova geçen hafta bu öneriyi prensipte kabul etti, ancak o zamandan beri her iki taraf da birbirlerine insansız hava araçları ve füzelerle saldırmaya devam etti.
Rusya ve Ukrayna ayrıca olası bir kısmi ateşkesin neye benzeyeceği konusunda farklı görüşler bildirdi ve ne tür hedeflerin duraklamaya dahil edileceği konusunda anlaşmazlığa düştü.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov devlet televizyonu Channel One'a yaptığı açıklamada Riyad'daki Rus ve ABD heyetlerinin "öncelikle Rusya ve Ukrayna'nın liman ve kıyı şeridine sahip olduğu önemli bir denizcilik koridoru olan Karadeniz'de güvenli deniz taşımacılığı konularını" ele aldıklarını söyledi.
Lavrov ayrıca Moskova'nın, Ukrayna'nın Karadeniz üzerinden Afrika, Orta Doğu ve Asya'da artan açlığın tehdit oluşturduğu ve yüksek gıda fiyatlarının daha fazla insanı yoksulluğa ittiği ülkelere tahıl sevk etmesine olanak tanıyan 2022 anlaşmasını "herkes tarafından kabul edilebilir bir biçimde" yeniden başlatmaya açık olduğunu söyledi.
Dönüm noktası niteliğindeki Karadeniz Tahıl Girişimi 2022 yazında BM ve Türkiye arasında imzalandı ancak Moskova ertesi yıl Rus gıda ve gübresinin dünyaya ulaştırılmasına yönelik taleplerinin karşılanmadığını ve anlaşmanın çöktüğünü söyleyerek katılımı durdurdu.Euronews
