Dinozorlar, yaklaşık 252 milyon yıl önce ortaya çıkan ve 66 milyon yıl önce kitlesel olarak yok olan, sürüngenler sınıfına ait tarih öncesi canlılardır. Bilimsel sınıflandırmada Arkozorlar alt sınıfında yer alan bu canlılar, yeryüzünün en uzun süre hüküm süren canlı türlerinden biri olarak kabul edilir. Peki, dinozorlar nedir, ne zaman yaşadılar ve neden yok oldular? İşte dinozorlarla ilgili merak edilen tüm bilimsel gerçekler...
Dinozor Ne Demektir? İsminin Kökeni Nedir?
Dinozor kelimesi, 1842 yılında İngiliz doğa bilimci Sir Richard Owen tarafından türetilmiştir. Owen, "deinos" (korkunç) ve "sauros" (kertenkele) kelimelerinden yola çıkarak bu canlılara "korkunç kertenkele" anlamına gelen "dinozor" adını vermiştir. İngiltere’de keşfedilen bazı devasa fosiller üzerine yapılan gözlemler, bu canlıların ayrı bir sınıfa ait olduğunu göstermiştir.
Dinozorlar Ne Zaman Yaşadı?
Dinozorlar, Mezozoik Zaman olarak adlandırılan dönemde, yani 252 milyon ila 66 milyon yıl önce yaşamışlardır. Bu zaman dilimi; Triyas, Jura ve Kretase olmak üzere üç döneme ayrılır. Dinozorlar, bu dönem boyunca karada, denizde ve havada farklı türleriyle varlık göstermiştir.
Dinozorlar Neden Yok Oldu? 3 Büyük Teori
Bilim insanları, dinozorların yok oluşuyla ilgili üç ana senaryo üzerinde duruyor:
1. Gök Taşı Çarpması
66 milyon yıl önce Meksika'nın Yucatan Yarımadası'na çarpan büyük bir gök taşı, Chicxulub Krateri’ni oluşturdu. Bu çarpma sonucu oluşan toz bulutları, güneş ışığını engelleyerek küresel karanlık ve fotosentezin durmasına neden oldu. Bu zincirleme etki, ekosistemi çökertti.
2. Büyük Volkanik Patlamalar
Hindistan’daki Deccan Tuzakları gibi devasa volkanik patlamalar sonucu atmosferde oluşan zehirli gazlar ve küresel ısınma, canlıların büyük bölümünün yok olmasına neden oldu.
3. Kıta Hareketleri ve İklim Değişikliği
Kretase Dönemi'nde gerçekleşen kıta kaymaları ve buna bağlı iklim değişiklikleri, bazı dinozor türlerinin popülasyonunu azaltarak onların savunmasız hale gelmesine yol açtı.
Araştırmalar Sürüyor
Bilim dünyası hâlâ dinozorların yok oluş nedenini kesin olarak tespit etmeye çalışıyor. Gök taşı çarpması, volkanik patlamalar ve kıta hareketleri gibi faktörlerin birleşimi, dinozorların tarih sahnesinden silinmesinde belirleyici olmuş olabilir.