Pazar günkü seçimlerin ardından Kosova'nın komşu Sırbistan ile tıkanan normalleşme görüşmelerinde bir canlanma görülebilir ancak kolaylaşmayabilir.
Çıkış anketleri, mevcut Başbakan Albin Kurti'nin Vetëvendosje partisinin Pazar günkü oyların %38,2'sini alarak ilk sırada yer aldığını gösterdi ve 2021'deki %50'lik orana göre geriledi.
Sol görüşlü ve Kosovalı Arnavut milliyetçisi olan Kurti, Pazar günkü seçimlere önde giren adaylardan biri olarak katıldı ancak 120 sandalyeli ulusal mecliste salt çoğunluğu elde etmesi beklenmiyordu.
Birinci parti olma yolunda ilerleyen Vetëvendosje'nin, bir sonraki hükümeti kurmak için potansiyel koalisyon ortaklarıyla müzakere etmesi gerekecek.
Ana muhalefet partileri arasında, liderleri Lahey mahkemesinde savaş suçlarıyla suçlanan, liberal parti ailesine mensup Kosova Demokratik Partisi ise oyların yüzde 22,4'ünü alarak ikinci sıraya yerleşmeye hazırlanıyor.
ABD ve AB ile ilişkilerin yeniden kurulması için kampanya yürüten merkez-sağ Kosova Demokratik Birliği'nin oyu ise yüzde 20,1 oldu.
Belgrad-Priştine canlanıyor mu?
Kurti'nin ilk dönemi, Kosova tarihinde tam bir hükümet döngüsünü tamamlayan ilk dönemdi. Ülkenin kuzeyinde Sırplar ve etnik Arnavutlar arasındaki artan gerginliklerle damgalandı.
Priştine ve Belgrad arasında AB ve ABD destekli barış görüşmelerinin Mart 2023'te geçici olarak çökmesiyle gerginlik arttı. Muhalifler, bunun büyük ölçüde Kurti'nin sert yaklaşımından kaynaklandığını söyledi.
Bu durum Batı'nın Temmuz 2023'te Kosova'ya yönelik yaptırımlarına da yol açtı.
Önceki AB liderliğinde bazı kazanımlar elde edilmesine rağmen diyalog büyük ölçüde ayrı toplantılardan oluşan bir üçlü diyaloğa dönüşmüştü.
AB'nin eski diplomatı Josep Borrell ile AB'nin özel temsilcisi Miroslav Lajčák, birlikte oturmaya karşı çıkan Kurti ve Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vučić ile ayrı ayrı görüşmek zorunda kaldı.
AB, Kosova'yı Sırplar için daha fazla özyönetim sağlamak amacıyla Sırp belediyeleri birliği kurmaya çağırdı. Ancak ayrılma korkusuyla Kurti, teklifi reddetti ve büyük ölçüde Sırpların ülkenin kuzeyindeki özerkliğini daha da kısıtlamaya yöneldi.
AB'nin yeni üst düzey diplomatı Kallas, Aralık ayında her iki liderle ikili bir görüşme gerçekleştirmiş olsa da AB yetkilileri, AB destekli diyalog kapsamındaki ilk resmi görüşmelerin Kosova seçimlerine kadar ertelendiğini söyledi.
Yeni tur görüşmelerin tarihi henüz belirlenmedi.
Ancak AB diplomatları, Kallas ve bloğun Belgrad-Priştine diyaloğu için yeni özel temsilcisi Peter Sørensen'in mevcut çıkmazı kırabileceğini umuyor. Danimarkalı bir diplomat olan Sørensen'in Batı Balkanlar'da otuz yıllık iş deneyimi var.
Trump'ın 'özel görevi'
Asıl joker, yeni ABD yönetiminin Batı Balkanlar'da nasıl konumlanacağı olacak, zira Kurti'nin ilk Trump yönetimiyle ilişkileri pek iyi durumda değildi.
Bu kez, yeni ABD başkanının, Belgrad-Priştine diyaloğunda görev yapmış eski ABD temsilcisi Richard Grenell'i özel görevler için yeni cumhurbaşkanlığı temsilcisi olarak atamasıyla, ilişkilerin daha da kötüleşmesi muhtemel.
Daha önce Kurti'ye Sırbistan lehine bir barış anlaşmasını kabul etmesi için baskı yaptığı iddia edilen Grenell, Kosova konusundaki tutumunun değişmediğini belirtti.
Grenell yakın zamanda X'te "Hem Cumhuriyetçiler hem de Demokratlar, Kurti'yi bölgeyi istikrarsızlaştıran tek taraflı eylemlerde bulunduğu için sürekli eleştirdiler. AB ve NATO da aynısını yaptı," diye yazdı .
Grenell, Sırbistan'a karşı Kosova'nın bağımsızlık savaşında işlediği savaş suçlarından dolayı Lahey'de cezasını bekleyen eski Kosova Cumhurbaşkanı Haşim Taçi'nin "siyasi tutuklu" olduğuna inandığı için bölgedeki gerginliğin artabileceğini söyledi.
euractiv
