Polonya Başbakanı Donald Tusk bu ayın başlarında ülkesinin parlamentosunda yaptığı konuşmada, "Polonya nükleer ve modern konvansiyonel olmayan silahlar da dahil olmak üzere en gelişmiş kabiliyetleri takip etmelidir," dedi. "Bu ciddi bir yarış - savaş için değil, güvenlik için bir yarış."
Donald Trump yönetiminin Avrupa'yı korumaktan geri adım atacağının sinyallerini verdiği bir dönemde Tusk'ın yaptığı açıklama, Avrupa'da nükleer silahların yayılmasına doğru potansiyel bir kayışa işaret ediyor gibiydi. Bu da onlarca yıllık Avrupa politikasıyla çelişiyor.
ABD'nin Avrupa'nın nükleer güvenliğinin garantörü olma rolüne bağlılığının devam edip etmediğine dair soru işaretleri sürerken, Çin nükleer cephaneliğini genişletiyor. Dünyanın en büyük savaş başlığı stoğuna sahip olan Rusya ise NATO ve AB'yi Ukrayna'ya doğrudan askeri müdahalede bulunmamaları konusunda uyarmak için sürekli olarak bu silahları kullanma tehdidinde bulunuyor.
Genel tablo iki zor soruyu gündeme getiriyor. Avrupa kıta çapında bir nükleer caydırıcılığı nasıl sürdürebilir? Başka ülkelerin de nükleer kulübe katılma ihtimali var mı?
Bazı Avrupa devletleri bağımsız nükleer silah kapasitesi geliştirmek için gerekli bazı unsurlara sahip olsalar da, uzmanlar başka bir Avrupa devletinin nükleer silaha sahip olma şansının zayıf olduğunu söylüyor.
Sıfırdan başlamak
Oslo Nükleer Projesi'nde araştırma görevlisi olan Fabian Rene Hoffmann'a göre, Avrupa'nın NATO güçlerinden biri sadece ev sahipliği yapmak yerine kendi nükleer silahlarını geliştirmeye hevesli olsa bile, kendisini bir başlangıç noktasında bulacaktır.
Euronews'e verdiği demeçte, "Avrupa ülkelerinin karşı karşıya olduğu en büyük sorun, ya bir nükleer silah programı başlatacak sivil nükleer altyapıya sahip olmamaları ya da sivil nükleer altyapıya sahip olsalar bile bunun son derece 'yayılmaya dirençli' olması," dedi.
"Örneğin Finlandiya ve İsveç'in sadece hafif su reaktörleri var ve bunlar silah kalitesinde plütonyum üretimi için uygun değil. Ayrıca bu ülkelerin hiçbirinde bölünebilir madde üretiminde istenmeyen izotopların ayrıştırılması için gerekli olan kimyasal yeniden işleme tesisleri de bulunmuyor."Euronews
