Bu yasa, özellikle kimya ve fizik alanlarında önemli bir yere sahiptir. İşte bu yasanın tarihçesi, geliştiricileri ve bilimsel önemi hakkında detaylı açıklama:
Kütlenin Korunumu Yasası Nedir, Kim Buldu?
Kütlenin Korunumu Yasası, bir kimyasal reaksiyon sırasında kapalı bir sistemde giren maddelerin toplam kütlesinin, oluşan ürünlerin toplam kütlesine eşit olduğunu belirtir. Başka bir ifadeyle:
Kütle yoktan var edilemez, var olan kütle yok edilemez. Sadece dönüşür.
Kütlenin Korunumu Kanununu Kim Buldu?
Nasîrüddin Tûsî (13. yüzyıl):
Bu fikri ilk kez "maddenin formu değişebilir ama özü korunur" şeklinde ortaya atan kişi olarak kabul edilir. Ancak bu ifade, modern anlamda tam bir bilimsel yasa niteliğinde değildir.
Mikhail Lomonosov (1748):
Rus bilim insanı Lomonosov, kütlenin korunduğunu deneysel olarak ilk kez ifade eden kişidir. 1748 yılında yaptığı çalışmalarda bu ilkeyi dile getirmiştir. Ancak bu keşif Batı Avrupa'da çok fazla tanınmamıştır.
Antoine Lavoisier (1789):
Fransız kimyager Antoine Lavoisier, bu yasayı bilimsel olarak ilk defa net, deneysel ve sistematik şekilde formüle eden ve yayımlayan bilim insanıdır. Bu nedenle yasa çoğunlukla onun adıyla anılır:
"Lomonosov-Lavoisier Yasası" ya da "Kütlenin Korunumu Yasası".
🔍 Lavoisier’in klasik ifadesi şöyledir:
“Bir kimyasal tepkimede, giren maddelerin toplam kütlesi, ürünlerin toplam kütlesine eşittir.”
Bilimsel Önemi Nedir?
-
Kimyasal denklemlerin denkleştirilmesinin temelini oluşturur.
-
Modern kimyanın ve termodinamiğin gelişmesini sağlamıştır.
-
Bu yasa sayesinde fiziksel ve kimyasal değişimlerin ölçülebilirliği mümkün hale gelmiştir.
-
Flogiston teorisinin çürütülmesi ve yerine oksijen temelli yanma teorisinin getirilmesini sağlamıştır.
Örnek:
C + O₂ → CO₂
-
1 mol C = 12 gram
-
1 mol O₂ = 32 gram
-
1 mol CO₂ = 44 gram
12 + 32 = 44 gram → Kütle korunur.
Kaynaklar:
-
Lavoisier, A. (1789). Traité Élémentaire de Chimie
-
IEEE Spectrum, "The Law of Conservation of Mass", 2024
-
Britannica.com – Law of Conservation of Mass
-
JSTOR – Lomonosov and the Early Formulations of Conservation Laws
-
TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi, Arşiv